. - Archiwum

Poznajemy jessienne obiekty w jessiennych gwiazdozbiorach:
Jesień moim zdaniem jest najobfitszą porą roku, gdyż na niebie w owym czasie mamy do czynienia z wieloma ciekawymi obiektami.
W tej porze zapoznam was z najciekawszymi obiektami Jesienii oraz z pozycją/warunkami na oglądanie najjaśniejszych planet, planetoid itd.
Warunki do obserwacji planet jessienią 2007:
1)Merkury-W październiku będzie on bardzo nisko nad horyzontem (4stopnie nad horyzontem).
Osiągnie jasność 1,6mag. Z końcem tego miesiąca a z początkiem listopada będzie się wznosił coraz wyżej, już 8 listopada będzie miał najwyższy "pułap" w roku (19stopni) osiągnie jasność -0,5mag i średnice kątową 8". Wtedy przybierze postać cienkiego sierpa. Należy go oglądać w powiększeniach wyższych niż stukrotnych.
2)Wenus- na jesieni będzie widoczna rano jako gwiazda o jasności -4,5mag nad wschodnim horyzontem. Już w lornetce będzie można zobaczyć jej faze czyli sierp, który osiągnie średnicę kątową 34". Z upływem miesięcy sierp się będzie wypełniał a jego średnica kątowa malała.
3)Mars-"idzie" ku opozycji która rozpocznie się 24 grudnia. (Na ten temat więcej informacji za tydzień) W październiku będzie świecił nad wschodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Bliźniąt jako mocno pomarańczowa gwiazda o jasności -0,4mag. Mars w listopadzie będzie wschodził o godz. 21 a o godzinie 23 będzie już bardzo wysoko nad horyzontem, więc ja polecam te godziny obserwacji. W grudniu jasność jego wzrośnie do -1,6mag..
Obecnie jesienią Mars ma jeszcze małą średnicę kątową, więc trzeba używać powiększeń przynajmniej 170x żeby zobaczyć tarczę. Podczas opozycji (24 grudnia) rozmiary zwiększą się do 16" więc 120x powiększenie wydaje się optymalne.(Więcej o opozycji za tydzień).
4)Jowisz- Jesień nie jest dogodnym kwartałem na obserwacje Jowisza, gdyż zbliża się do konjunkcji ze Słońcem, która nastąpi 23 grudnia. Będzie świecił jako gwiazda o jasności
-2mag. nad zachodnim horyzontem, nad którym świecił będzie nisko przez co falujące powietrze (które paruje od powieszchni ziemii) będzie psuło obrazy w teleskopach. Osiągnie srednicę kątową 32". Już przy powiększeniu 300x będzie można zobaczyć tarczę planety, a lornetką cztery jego księżyce.
5)Saturn- Na jesienii Saturna będzie można odnaleźć rankiem tuż za Wenus w konstelacji Lwa.
Warunki do obserwacji tej planety poprawiają się, gdyż Saturn "biegnie" do opozycji, która nastąpi w lutym. Świeci on nad wschodnim horyzontem jako gwiazda o jasności 0,8mag.
Na jesieni osiągnie średnicę kątową 17" W teleskopie o powiększeniu 30x będzie można dostrzeć "uszy" Saturna a w 50x powiększeniu można już rozdzielić owe "uszy" na pierścień otaczający glob planety. W teleskopie o średnicy przynajmniej 10cm w dobrych warunkach można dostrzec słynną przerwę Cassiniego w pierścieniach. W małym teleskopie można odszukać jego największego satelitę- Tytana.
6)Uran-warunki do jego obserwacji pogarszają się. W tym roku będą jescze dosyć korzystne.
O godz. 22:00 będzie świecił na południowym nieboskłonie między Wodnikiem a Koziorożcem jako gwiazda o jasności 5,8mag i o średnicy kątowej ok. 3". Do oglądania jego tarczy potrzeba teleskopu 20cm i powiększenia rzędu 300x
7)Neptun- również i jego warunki do obserwacji się pogarszają ale do końca roku będą jeszcze dobre. Świeci w Koziorożcu jako gwiazda o jasności 7,9mag. i średnicy kątowej ok 2,5".
Do oglądania jego tarczy potrzeba teleskopu 20cm i powiększenia rzędu 350-400x.
Planetoidy:
Najlepsze warunki do obserwacji ma planetoida Ceres. W październiku będzie widoczny na tle konstelacji Byka poczym w połowie listopada przejdzie do konstelacji Wieloryba.
Będzie miała jasność ok 7,5mag.
Zjawiska na niebie:
1) Jesienne Meteory:
-Orionidy - maximum = 21 październik - max. meteorów na godzinę - 20 -
macierzysta kometa - Halleya. Meteory z tego roju będzie można oglądać w znaku Oriona.
-Taurydy - maximum = 12 listopada - max. meteorów na godzinę - 5 - macierzysta kometa - prawdobodobnie kometa Enckiego. Meteory z tego roju oglądać można w konstelacji Byka.
-Leonidy- maximum = 17 listopada - max meteorów na godzinę - ponad 100 - macierzysta kometa - Tempel-Tuttle'a. Jeden z największych rojów. Radiant (miejsce z którego meteory zdają się "wychodzić") jest w Lwie.
-alfa-Monocerotydy- maximum = 21 listopada - max meteorów na godzinę - zmienna - macierzysta kometa - prawdopodobnie - kometa Gent-Peltier-Damaca. Radiant tego roju jest w konstelacji Jednorożca.
-Geminidy- maximum = 14 grudnia - max meteorów na godzine - 120 - kometa macierzysta - nie wiadomo. Największy rój. Meteorów należy spodziewać się w konstelacji Bliźniąt.
Inne zjawiska na niebie ale też bardzo ciekawe:

Przejście Księżyca na tle Plejad 28 października (początek zakrycia godz. 0:05, koniec-godz. 1:25.)

Drugie przejście Księżyca na tle Plejad 21 grudnia (początek godz.22:53, koniec-godz. 23:55)

Jesienne gwiazdozbiory i ich obiekty:
Na początek przedstawie wam obiekty w Pegazie, najciekawsze z nich to:
1)M15
2)Kwintet Stefana
3)NGC 7331
ad.1)M15 jest piękną gromadą kulistą o jasności 6,2 mag i o średnicy kątowej 12'.
W teleskopie o średnicy 150mm można rozdzielić zewnętrzne pojedyńcze gwiazdy, w mniejszych teleskopach wygląda jak mglista kulka. Odkryto w niej aż dziewięć pulsarów i jest odległa o 33 500lat świetlnych od Słońca.
ad.2) jest to układ pięciu galaktyk powiązanych fizycznie ze sobą ich osobne nazwy to:
NGC 7317, NGC 7318a, NGC 7318b, NGC 7319 i NGC 320. Można je ujrzeć w teleskopach o średnicy przynajmniej 250mm.
ad.3)jest to atrakcyjna galaktyka o jasności 9,5mag i o średnicy kątowej 11' na 4' dostrzegalna tylko w większych teleskopach. W roku 1959 wybuchła w niej supernowa.

Kolejny gwiazdozbiór- Andromeda jest sąsiadką (na niebie) Pegaza. Oferuje ciekawy zestaw obiektów:
1)M31
2)M32
3)M110
4)NGC 891
5)NGC752
6)NGC7662
7)IC 239
ad1)Jest to największa galaktyka w grupie lokalnej, więc w grupie gdzie jest też nasza galaktyka
Jest najbliższą galaktyką spilarną naszej galaktyki, jej odległość od nas to 2,2mln lat świetlnych. Jest świetnym obiektem do obserwacji, gdyż ma wielką średnicę kątową wynoszącą 3stopnie na 1stopień. Jej jasnośc sumaryczna to 4,5m. W dobrych warunkach jest dostrzegalna jako strzępek drogi mlecznej. W lornetce prezentuje się jako wydłużona biała mgiełka a w teleskopie można zauważyć wyraźnie jądro i otaczające je ramiona.
ad2)M32 to karłowata eliptyczna galaktyka satelitarna. Jest sąsiadką M31. Najlepiej obserwować ją w teleskopach powyżej 200mm ponieważ ma ona jasność sumaryczną 8,1mag i średnice kątową 8'.
ad.3)kolejna galaktyka satelitarna M31. Jej jasność wynosi 8,5mag i ma średnice kątową 15' lecz również w jak w przypadku M32 najlepiej oglądać ją teleskopem przynajmniej o średnicy 200mm
ad.4)to galaktyka spilarna ustawiona w naszym kierunku kantem. Ma jasność 10mag i jest oddalona o 30mln lat świetlnych. Najlepiej obserwować ją w większych teleskopach.
ad.5)ładna gromada otwarta zajmująca na niebie obszar 1stopnia.
ad.6)ładna mgławica planetarna zwana Błękitną Śnieżką o średnicy 30" i jasności 9mag.
Większe teleskopy amatorskie ukażą centralną gwiazdę tej mgławicy, która ma jasność 12,5mag
ad.7)słaba galaktyka o mocno rozwiniętej strukturze spilarnej. Jej jasność wynosi 11,1mag a średnica kątowa tylko 2,5 na 2' Do studiowania jej kształtu potrzeba przynajmniej 200mm teleskopu

Kolejny gwiazdozbiór Ryby, leży koło Pegaza, Najciekawsze obiekty to:
1)M74
2)NGC 660
ad.1)Jest to galaktyka spilarna o bardzo dobrze rozwiniętych ramionach. Ustawiona jest frontem do nas, ma 9,4 mag i średnicę kątową 10'. Do studiowania jej kształtu należy użyć teleskopu o średnicy co najmniej 200mm.
ad.2)galaktyka o słabo rozwiniętej strukturze spilarnej. Jej jasność-12mag i
średnica kątowa-8' na 3'. Do jej obserwacji należy użyć teleskopu powyżej 150mm.

Kolejny gwiazdozbiór to Perseusz. O to jego propozycje
1)Algol
2)M76
3)NGC 1499
4)M34
5)NGC 869-NGC 884
6)NGC1342
7)NGC 1528
ad.1)Algol, najsłynniejsza gwiazda zaćmieniowa, od której pochodzi nazwa gwiazd zmiennych zaćmieniowych czyli algolidy. Amplituda zmian blasku tejże gwiazdy wynosi 2,12mag-3,4mag. Zmiania blasku w gwiazdach zmiennych zaćmieniowych polega na zasłanianiu jednej gwiazdy (w danej parze gwiazd) drugiej gwiazdy na skutek obrotu wokół wspólnego środka ciężkości.
ad.2)Mgławica planetarna zwana Małym Dzwonem.Jej jasność wynosi 10mag a średica kątowa 3' na 2'.
Do jej obserwacji potrzebny jest teleskop, który ma średnice przynajmniej 100mm.
ad.3)Mgławica Kalifornia którą jest bardzo trudno dostrzeć przez amatorski teleskop lecz ładnie się prezentuje na długoczasowych ekspozycjach [o astrofotografii patrz w dziale astrofotografia(porady)] Jej średnica kątowa wynosi 145' na40'.
ad.4)luźna gromada otwarta posiadająca 100 gwiazd. Jej średnica kątowa wynosi 32' a jasnośc 5,5mag. Do jej obserwacji lajnepsza jest lornetka lub mały teleskop
ad.5)jest to przepiękna para gromad otwartych, które dzieli odległość tylko kilka set lat świetlnych. Do należy je oglądać w małym teleskopie amatorskim.
ad.6)luźna gromada gwiazd o jasności 6,7mag i o średnicy kątowej 15'
ad.7)ładna gromada otwarta. Ma jasność 6,4mag i średnicę kątową 25'. Najlepiej prezentuje się w małym teleskopie amatorskim.

Kolejny gwiazdozbiór to Jaszczórka. Jest to mały gwiazdozbiór nie posiadający nic dla amatorskich teleskopów.
Następnym gwiazdozbiorem jest Wodnik, jego propozycje na jessień:
1) ζ aqr
2)M2
3)M72
4)M73
5)NGC 7606
6)NGC 7009
7)NGC 7293
ad.1)jest to ładny podwójny układ gwiazd, które na niebie są oddalone o kąt 3,7" a jasność wynosi 4,42mag i 4,59mag. Do jej obserwacji potrzebny jest teleskop przynajmniej 7cm.
ad.2)Jest to ładna gromada kulista o jasności 6,5mag i o średnicy kątowej 13'. Do rozdzielenia pojedyńczych zewnętrznych gwiazd potrzeba przynajmniej 150mm teleskopu
Jest oddalona od Ziemi o 37,3 tys. lat świetlnych.
ad.3)Jest to gromada kulista o średnicy kątowej 6' i jasności 9,3mag. By rozdzielić zewnętrzne pojedyńcze gwiazdy trzeba użyć większego teleskopu. Jest oddalona od nas o 55 500lat świetlnych.
ad.4)To układ czterech gwiazd zanurzonych w delikatnej mgławicy.
Układ ten przypomina literę Y.
ad.5)galaktyka spilarna o jasności 11,5mag i rozmiarach kątowych 5' na 2' oddalona o 90 mln lat świetlnych.
ad.6)Mgławica planetarna zwana Saturn. Nazwa pochodzi od wyglądu podobnego do naszej szóstej planety.
ad.7)Jedna z najwspanialszych mgławic planetarnych zwana Helix lub Ślimak. Jej jasność wynosi 7,3mag a rozmiary kątowe 20'. Ładnie prezentuje się w lornetce a jeszcze ładniej w teleskopie z okularem o małym powiększeniu. Jej odległość to 460lat świetlnych.

Kolejnym, ale małym a jednocześnie ciekawym gwiazdoziorem jest Trójkąt:
1)M31
ad.1)Jest (poza M31) najbliższą galaktyką spilarną należącą do grupy lokalnej. Jest oddalona o 2,5mln lat świetlnych, ma jasność 5,9mag i średnicę kątową jednego stopnia. Jest trudna do obserwacji pomimo swojej jasności. Światło jest rozłożone na całą powieszchnię jednego stopnia i to powoduje tą trudność. Teleskopem o średicy 30cm można dojrzeć niektóre gromady kuliste, które "krążą" wokół tej galaktyki. Na fotografiach ukazuje ona swoje przepiękne oblicze. Na fotce można dojrzeć mgławicę emisyjną tej galaktyki.
Małym ale ważnym gwiazdozbiorem jest Baran:
1)γ Ari (Mesarthim)
2)NGC 673
ad.1) ładna gwiazda podwójna o separacji 7,5''. Mają jasnośc 3,87mag i 4,62mag.
ad.2)słaba galaktyka spilarna, w której w roku 2001 odkryto supernową. Do jej obserwacji potrzebny jest duży teleskop amatorski.
Ostatnim gwiazdozbiorem jaki pozostał z jesiennych to Wieloryb:
1)Mira (o Cet)
2)Kaffalijidhma (v Cet)
3)NGC 246
4)M77
ad.1)jest to najsłynniejsza gwiazda zmienna długo okresowa. Od jej nazwy pochodzi nazwa grupy tego typu gwiazd zmiennych czyli Mirydy. Oznacza to że zmany jasności zachodzą cyklicznie ale po kilku miesiącach do kilku lat. Jasność swą zmienia w przedziale 2-10mag w okresie nie całego roku.
ad.2)Jest to ładna para gwiazd o dziwnej nazwie. Na niebie są o kąt 2,9". Mają jasność 3,46mag i 5,9mag. Do ich obserwacji trzeba użyć średniego teleskopu.
ad.3)mgławica planetarna o jasności 8mag i rozmiarach 4'. Najlepiej obserwować ją w średich teleskopach amatorskich.
ad.4)ładna galaktyka spilarna o jasności 8,9mag i średnicy kątowej 7'. To ciekawa galaktyka o bardzo małym jądrze, które jest silnym radioźródłem podobnym do kwazara. Jest odległa o 60mln lat świetlnych i oddala się z prędkością 1000 km/s!
To wszystkie gwiazdozbiory jesiennego nieba. Z zimowymi zapoznam was już za tydzień.

Opracowanie przez Gemini